1.1.1. Bùng nổ dân số
(Biểu đồ quy mô dân số thế giới giai đoạn 1960-2010)
- Dân số thế giới tăng nhanh, nhất là nửa sau thế kỷ XX.
- Dân số thế giới tăng nhanh, nhất là nửa sau thế kỉ XX.
- Năm 2005 đã đạt 6477 triệu người. ( hiện nay khoảng 07 tỷ người - năm 2011)
- Gia tăng dân số chủ yếu do các nước đang phát triển, vì các nước này chiếm:
- 80% số dân thế giới
- 95% dân số tăng hằng năm của thế giới.
- Tỉ suất gia tăng dân số của các nước đang phát triển > mức trung bình thế giới > các nước phát triển.
- Dân số bùng nổ hiện nay chủ yếu ở các nước đang phát triển: (chiếm 80% dân số và 95% số dân gia tăng hàng năm của thế giới).
- Ảnh hưởng:
-
Tích cực: Tạo ra nguồn lao động dồi dào.
-
Tiêu cực: Gây sức ép nặng nề đối với tài nguyên môi trường, phát triển kinh tế và chất lượng cuộc sống....
-
1.1.2. Già hóa dân số
(Biểu đồ dân số nhóm nước phát triển và đang phát triển)
- Dân số thế giới có xu hướng già đi:
- Tỉ lệ người < 15 tuổi giảm.
- Tỉ lệ người > 65 tuổi tăng.
- Tuổi thọ trung bình ngày càng tăng
- Sự già hoá dân số chủ yếu ở nhóm nước phát triển do các nước này có:
- Tỉ suất gia tăng tự nhiên thấp, giảm nhanh.
- Cơ cấu dân số già.
- Hậu qủa của cơ cấu dân số già:
- Thiếu lao động.
- Chi phí phúc lợi cho người già tăng.
1.2.1. Biến đổi khí hậu toàn cầu và suy giảm tầng ôzôn
- Nguyên nhân: Do con người thải khối lượng lớn khí thải như khí CO2, khí CFCs
- Lượng CO2 tăng → hiệu ứng nhà kính tăng → nhiệt độ Trái đất tăng.
- Khí thải từ sản xuất công nghiệp và sinh hoạt → mưa axit → tầng ôzôn mỏng và thủng.
- Hậu quả: Nhiệt độ không khí (trái đất) tăng, tầng ôdôn bị mỏng đi, có nơi bị thủng, khí hậu toàn cầu biến đổi
1.2.2. Ô nhiễm môi trường nước ngọt, biển và đại dương
- Nguyên nhân: Do chất thải trong sx và sinh hoạt chưa xử lí đưa trực tiếp vào các sông, hồ, biển.
- Chất thải công nghiệp và sinh hoạt chưa xử lí đổ trực tiếp vào sông hồ → ô nhiễm → thiếu nước sạch.
- Chất thải công nghiệp chưa xử lí → đổ trực tiếp vào sông biển, đắm tàu, rửa tàu, tràn dầu
- Hậu quả: Khan hiếm nguồn nước sạch, Biển và đại dương bị ô nhiểm nên suy giảm tài nguyên.
→ Môi trường biển chịu nhiều tổn thất.
1.2.3. Suy giảm đa dạng sinh học
- Nguyên nhân: Khai thác quá mức nhất là diện tích rừng bị thu hẹp nhanh.
- Khai thác thiên nhiên quá mức → sinh vật bị tuyệt chủng hoặc sắp tuyệt chủng → mất nhiều loài sinh vật, gen di truyền, thực phẩm, thuốc, nguyên liệu sản xuất …
- Hậu quả: Nhiều loài sinh vật có nguy cơ bị tuyệt chủng và tuyệt chủng.
→ Một số vấn đề về môi trường toàn cầu
Vấn đề môi trường
Hiện trạng
Nguyên nhân
Hậu quả
Giải pháp
Biến đổi khí hậu toàn cầu
- Trái đất nóng lên
- Mưa axit
- Lượng CO2 tăng đáng kể trong khí quyển→ hiệu ứng nhà kính
- Chủ yếu từ ngành sản xuất điện và các ngành công nghiệp sự dụng than đốt
- Băng tan
- Mực nước biển tăng → ngập một số vùng đất thấp
- Ảnh hưởng đến sức khỏe, sinh hoạt và sản xuất
- Cắt giảm lượng CO2, SO2, NO2, CH4 trong SX và sinh hoạtSuy giảm tầng Ôzôn
- Tầng ô dôn bị thủng và lỗ thủng ngày càng lớn - Hoạt động công nghiệp và sinh hoạt→ một lượng khí thải lớn trong khí quyển Ảnh hưởng đến sức khỏe, mùa màng, sinh vật thủy sinh - Cắt giảm lượng CFCs trong sản xuất và sinh hoạtÔ nhiễm nguồn nước ngọt, biển và Đại Dương
- Ô nhiễm nghiêm trọng nguồn nước ngọt.
- Ô nhiễm biển
- Chất thải công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt
- Việc vận chuyển và các sản phẩm từ dầu mỏ
- Thiếu nguồn nước sạch
- Ảnh hưởng đến sức khỏe
- Ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh
- Tăng cường xây dựng các nhà máy xử lí chất thải.
- Đảm bảo an toàn hàng hải.
Suy giảm đa dạng sinh học
- Nhiều loài sinh vật bị tuyệt chủng hoặc đứng trước nguy cơ tuyệt chủng - Khai thác thiên nhiên quá mức - Mất đi nhiều loài sinh vật, nguồn thực phẩm, nguồn thuốc chữa bệnh, nguồn nhiên liệu…..
Mất cân bằng sinh thái
- Toàn thế giới tham gia vào mạng lưới các trung tâm sinh vật, xây dựng các khu bảo vệ thiên nhiên- Xung đột sắc tộc, xung đột tôn giáo và nạn khủng bố trở thành mối đe dọa trực tiếp tới ổn định hòa bình của thế giới.
- Nạn khủng bố : Tấn công bằng chất nổ, vũ khí sinh học, phá hoại mạng.
- Hoạt động kinh tế ngầm : buôn lậu vũ khí, rửa tiền, buôn bán ma tuý…
-
Để giải quyết các vấn đề trên cần phải có sự hợp tác tích cực của các quốc gia và cộng đồng quốc tế.
- Các quốc gia và cộng đồng quốc tế cần phải hợp tác gìn giữ hòa bình của khu vực và thế giới.