Hiện nay, công nghệ thông tin ( công nghệ thông tin) đang là một lĩnh vực trên đà phát triển rất mạnh, cũng chính vì vậy mà phương pháp dạy lập trình đạt hiệu quả cao nhất đang nhận được nhiều sự quan tâm nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao. Vậy có nên học lập trình không, liệu rằng một ngành hiện đang rất hot này trong tương lai có còn dễ xin việc
- Học lập trình quá muộn sẽ làm ngành công nghệ thông tin tụt hậu
Ở nước ta hiện nay, Đảng và Nhà nước coi công nghệ thông tin như một ngành quan trọng, là mũi nhọn trong quá trình phát triển kinh tế. Do đó, đất nước ta cần rất nhiều chuyên gia trong các lĩnh vực như quản trị hệ thống, thiết kế hệ thống và lập trình nhằm mục đích có thể đưa đất nước phát triển cũng như có khả năng cạnh trạnh với các nước khác về mặt công nghiệp. Đặc biệt hơn, những chuyên gia này bắt buộc phải có khả năng bàn giao công việc, nhận và tương tác với các chuyên gia đến từ những nước khác. Hiện nay, về mặt nhân lực của đất nước ta nói chung và ngành công nghệ thông tin nói riêng đang thiếu hụt trầm trọng.
Thực tế cho thấy, tại các môi trường đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin, việc giảng dạy được bắt đầu từ rất sớm, nhưng để có đủ kỹ năng và áp dụng vào thực tế thì sang sau năm thứ 3 và thứ 4 sinh viên mới đủ khả năng này. Chương trình của bộ môn lập trình đã được đưa vào giảng dạy ở cấp bậc THPT, tuy nhiên khi lên Đại học sinh viên vẫn phải học lại các kiến thức này. Cũng chính vì vậy, mà thời lượng học tập của nhân lực ngành này thật sự rất ít.
- Việc học lập trình có tầm quan trọng như thế nào?
10.000h để luyện tập là thời gian luyện tập cần thiết trong bất kỳ lĩnh vực nào không riêng gì ngành công nghệ thông tin. Hiện nay, có không ít các thanh niên còn trẻ tuổi được tiếp xúc từ sớm với máy tính và lập trình khởi nghiệp tạo ra các hãng mới.
Bill Gates đã lao vào lập trình từ năm lớp 5 trước khi khởi nghiệp Microsoft. Từ năm 7 tuổi, Sergey Brin ( sáng lập Google) đã được bố ( một giáo sư Toán học người Nga) dạy lập trình. Điển hình nhất là các bạn trẻ ở nước ta, đều được tiếp xúc với tin học từ sớm và đều là học sinh chuyên tin ở cấp 3, bao gồm: Nguyễn Đình Nam ( Founder của VP9, chuyên Tin Tổng hợp), Nguyễn Hòa Bình ( Founder của PeaceSoft, chuyên Tin Nguyễn Huệ), Vương Vũ Thắng ( Founder của VCCorp, chuyên Tin Tổng hợp), Hồ Vĩnh Hoàng ( Founder của TOSY, chuyên Tin Tổng hợp). So với những người xuất phát chậm, họ có khả năng thành công cao hơn do đã có sự tích luỹ 10.000h luyện tập từ sớm - trước khi vào đại học.
- Ở Việt Nam hiện nay, thực trạng ngành công nghệ thông tin như thế nào?
Tuy vậy ở nước ta hiện nay, môn Tin Học ở bậc THPT chỉ là một trong các môn siêu phụ - sở dĩ có tên gọi siêu phụ là vì so với các môn như Sinh - Sử - Địa thì Tin học còn phụ hơn, các giáo viên dạy Tin học chỉ thuộc vào loại 2. So với các môn kể trên - được thi Đại học và Tốt nghiệp, thì Tin học thậm chí còn không được đưa vào kỳ thi Tốt nghiệp hay Đại học, kể cả là thi vào các khoa hay trường công nghệ thông tin.
Do vậy, thực tế cho thấy bộ môn Tin học ở bậc THPT thực sự bị xem nhẹ và buông lỏng, chỉ cần đừng cho điểm quá thấp thì giáo viên muốn dạy ra sao cũng được. Cũng vì vậy, ngay cả các kiến thức và các bài tập cơ sở, căn bản học sinh cũng không làm được. Bên cạnh đó thì các giáo viên giảng dạy bộ môn này cũng không có quá nhiều thời gian để trau dồi kỹ năng chuyên môn bởi vì còn phải kiêm nhiệm thêm rất nhiều nhiệm vụ khác. Hầu hết các phụ huynh đều ngăn cản con em tiếp xúc quá sớm với bộ môn Tin học vì nghĩ rằng đây chỉ là môn phụ. Thậm chí tại các trường chuyên, việc thuyết phục các phụ huynh cho con em mình theo đuổi đam mê, học tập Tin học sớm.
- Thực trạng công nghệ thông tin ở nước ngoài
Trong khi đó, học sinh ở nước ngoài lại có khả năng phát triển lớn hơn nhiều nhờ vào việc được học tập lập trình và hý hoáy sớm với máy tính.
Trí tuệ và kỹ năng ( bao gồm kỹ năng vận hành các hệ thống tin học, kỹ năng lập trình) là các yếu tố mà công nghệ thông tin phụ thuộc rất nhiều. Do đó, hãy luôn khích lệ và coi trọng học sinh học Tin học từ bé nhằm biến tiềm năng biến ngành công nghệ thông tin ở nước ta trở thành một ngành mũi nhọn thành sự thật.
- Tư duy tin học cần thiết như thế nào?
Tin học và Công nghệ thông tin là một lĩnh vực bao gồm rất nhiều thứ. Ở thời hiện đại như bây giờ, bất kỳ ai trong chúng ta cũng đều cần thiết phải biết sử dụng máy tính hay các kỹ năng thao tác trên các chương trình như Excel, Word. Do đó, lập trình hay tư duy thuật toán chính là những kỹ năng cần thiết khi giảng dạy môn Tin học.
Nhiều người cho rằng, sau cuộc cách mạng Công nghiệp thì nhờ máy tính mà nhiều thay đổi to lớn xảy ra trong chính trị, công nghiệp, khoa học, sản xuất và lao động - công nghệ thông tin chính là làn sóng Cách mạng KHKT tiếp theo triệt để thay đổi lịch sử loài người ( gần như là trong tất cả các hoạt động của loài người).
Trong thời đại hiện nay, công nghệ cao chính là yếu tố quyết định nền kinh tế, khi đó mặt hàng chính là content - tức nội dung, và dĩ nhiên lập trình sẽ tạo ra các tri thức có giá trị trở thành một kỹ năng thiết yếu và trở thành một nghề nghiệp thu hút trong thị trường lao động thao tác trên các dữ liệu thô.
Gần như Tin học ngày nay đều đang hiện diện trong mọi hoạt động khoa học và mọi khía cạnh của nền kinh tế. Một minh chứng rõ nét nhất cho xu thế này chính là xu hướng dữ liệu lớn, làm thế nào để có thể “chắt lọc” được những tri thức đáng giá trong khi chúng ta đang bơi trong một đại dương dữ liệu.
- Học lập trình có lợi ích gì?
Vì lý do đó, các học sinh sẽ có được lợi ích nếu có được một tư duy tốt về kỹ năng lập trình và thuật toán. Tin học chính là ngành rèn dũa cho học sinh tư duy thuật toán và tính thực tế so với các ngành khoa học khác. Kỹ năng giải quyết vấn đề chính là điều căn bản nhất: cần phải xử lý các dữ liệu đầu vào như thế nào để có được một kết quả thoả mãn. Còn ở mức độ cao hơn, học sinh cần phải giải quyết được các vấn đề do chính mình sáng tạo ra. Ngoài ra, các học sinh sẽ được các sản phẩm thông qua quá trình lao động nhờ vào Tin học. Nhờ vào việc này, việc học sẽ được nâng cao tính thực hành lên thay vì chỉ mang tính chất lý thuyết như hiện nay.
Tôi nhận thấy việc dạy các kỹ năng lập trình cơ bản sẽ giúp ích như sau:
- Tăng tốc quá trình phát triển của học sinh;
- Thúc đẩy sáng tạo;
- Tăng tính tự tin;
- Năng cao kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện;
- Giúp học sinh thấy được ứng dụng cụ thể của các môn khoa học khác, đặc biệt là Toán học;
- Định hướng nghề nghiệp.
Nhìn chung, hiện nay, Tin học và lập trình là một bộ môn rất quan trọng và cần được chú tâm. Do đó việc giảng dạy lập trình đạt hiệu quả cao cũng cần được chú trọng hơn.