Vào những dịp lễ quan trọng như ngày giỗ, Tết, ngày rằm, mùng 1, nhiều gia đình sẽ mua gà làm lễ vật thắp hương cho gia tiên. Thông thường bạn thường thấy gà trống đúng không? Vậy có nên thắp hương gà mái không? Hẳn là nhiều người sẽ vội trả lời không, nhưng không phải như vậy.
Vì sao người Việt hay chọn gà trống?
Việt Nam ảnh hưởng của nền tư tưởng Nho giáo, Đạo giáo nên trọng nam hơn nữ. Do đó những lễ vật dâng lên gia tiên thần linh cũng mang hơi hướng đề cao tính nam. Hơn nữa khi chọn gà cúng trong một số dịp sẽ chọn gà trống tơ chưa đạp mái. Gà mái thường đến tuổi thịt được thì đã có trứng mây.
Hơn nữa gà trống mang biểu trưng bằng tiếng gáy để kết nối giữa thần linh và con người. Gà trống đánh thức mặt trời, mang ánh sáng. Thế nên trong những dịp quan trọng như năm mới, ngày Tết, ông Công ông Táo, khai trương... thì thường chọn gà trống. Cúng gà trống mong kết nối sâu với thần linh, mong mưa thuận gió hòa.
Gà trống thường đặt trong mâm cúng dâng lên bàn thờ Tổ tiên. Cúng gà trống mong kết nối sâu với thần linh, mong mưa thuận gió hòa.
Gà trống biểu trưng cho sức mạnh, sức sống mãnh liệt và tượng trưng cho nam giới với đủ 5 đức tính
- Chữ Văn: Gà trống có mào ở trên đầu và 2 yếm thịt ở dưới nhìn như mũ cánh chuồn chuồn của ông tiến sĩ.
- Chữ Võ: Gà trống có cựa thể hiện cho vũ khí, biểu trưng cho Võ
- Chữ Dũng: Gà trống sẽ luôn sẵn sàng “chọi” nhau để bảo vệ cho đàn của mình, sẵn sàng chí tử.
- Chữ Nhân: Gà trống thường sẽ gọi đàn của mình khi được cho ăn thóc
- Chữ Tín: Gà trống luôn gáy đúng giờ dù mưa nắng hay gió rét.
Hơn nữa xét về thẩm mỹ, gà trống mào to, uy dũng nên khi làm gà cúng cả con thì đặt gà trống lên mâm lễ đẹp hơn gà mái. Trong lục súc tranh công (trâu, chó, ngựa, dê, gà, heo) thì gà trống nhỏ nhất nhưng tư thế khỏe mạnh, bay nhảy uy vũ. Gà trống cũng thường ngủ trên cành cây thay vì ngủ thấp nên cho biểu trưng cho sự sạch sẽ mạnh mẽ mang giá trị phong thủy cao, thể hiện sức khỏe, sung túc, vươn lên.
Theo một số người có quan niệm giảm sát sinh thì gà mái chọn cúng có nguy cơ chọn phải gà đã có trứng (bởi nhà chưa có trứng sẽ rất bé và tanh nên ít khi làm thịt) thì sẽ tăng nguy cơ sát sinh hơn gà trống.
Chính vì những yếu tố trên thế nên gà trống thường được chọn để cúng tổ tiên thần linh thay vì gà mái.
Chọn gà mái cúng thì sao?
Theo quan niệm dân gian và phong thủy thì những dịp quan trọng như cúng Giao thừa, năm mới, cúng ông Công, ông Táo, cũng khai trương cửa hàng, cưới hỏi... thì chỉ được chọn gà trống, đặc biệt phải là gà trống tơ, trống thiến không đạp mái để thể hiện sạch sẽ mang lại linh nghiệm tài lộc. Hơn nữa dịp này cần tiếng gáy của gà trống để đánh thức năng lượng mới, kết nối với thần linh mang lại tài lộc. Đặc biệt đêm giao thừa mà cúng gà mái thì không được hợp phong thủy vì sẽ không có thần gà đánh thức mặt trời vào buổi sáng, thì sẽ không mang tới năm mới thuận lợi sáng sủa.
Dịp nào ưu tiên gà mái?
Còn với tuần rằm thì việc cúng gà mái cũng không phạm đại kỵ gì như nhiều người vẫn nghĩ. Tuy nhiên khi cúng gà mái thì thường chặt đĩa thay vì đặt cả con dáng chầu như gà trống. Nhưng gà mái cúng là gái mái tơ, để thể hiện may mắn bình an.
Trong các dịp đặc biệt thì gà mái sẽ ưu tiên được chọn là dịp cúng cầu nguyện con cái, dịp cúng thông thường trong gia đình, dịp cúng vong linh cô hồn, cúng gia tiên... Trong trường hợp này gà mái biểu trưng cho sự sinh sôi tốt cho việc cầu nguyện. Còn với mâm cúng mang ý nghĩa dâng món ăn thì cúng gà mái là bình thường với lại gà mái ăn ngon thịt thơm.
*Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm.