Được mệnh danh là “đất nước mặt trời mọc” hay “xứ sở Phù Tang”, Nhật Bản là quốc gia có nền văn hóa đậm nét truyền thống, độc đáo và giàu bản sắc. Với địa hình được bao quanh hoàn toàn bởi biển. Nhật Bản có được khí hậu và địa hình đặc trưng, tạo nên những địa danh, thắng cảnh đẹp riêng biệt. Đặc biệt tính cách người Nhật cũng sẽ khiến bạn thấy thích thú khi tiếp xúc với họ. Hãy cùng Thanh Giang tìm hiểu tổng quát về đất nước Nhật Bản nhé.
1. Giới thiệu về đất nước Nhật Bản
1.1 Vị trí địa lý
Nhật Bản là một quốc gia hải đảo hình vòng cung, có tổng diện tích là 379.954km, nằm trải dài theo sườn phía đông của lục địa châu Á. Đất nước này nằm ở phía Đông của Hàn Quốc, Nga và Trung Quốc, trải dài từ biển Okhotsk ở phía bắc đến biển Trung Quốc ở phía Nam. Nhật Bản 4 bề là biển, đất nước gồm 4 hòn đảo chính là Honshu, Hokkaido, Kyushu và Shikoku.
1.2 Về khí hậu Nhật Bản
“Xứ sở hoa anh đào” thuộc vùng khí hậu ôn đới với 4 mùa rõ rệt, là đất nước có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Mùa xuân vào tháng 4 với hoa Sakura nở rộ làm ngất ngây lòng người, mùa thu với bức tranh đổi màu của lá Momiji và mùa đông với tuyết trắng phủ đầy lãng mạn.
1.3 Kinh tế và khoa học kỹ thuật
Mặc dù phải gánh chịu thiệt hại nặng nề từ Thế Chiến Thứ II. Đất nước Nhật Bản đã vươn lên và được đánh giá là một cường quốc kinh tế với nền kinh tế đứng thứ 3 toàn cầu sau Hoa Kỳ và Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Đây là đất nước đứng thứ 5 trên thế giới về xuất khẩu và đứng thứ 6 về nhập khẩu.
Về khoa học kỹ thuật, Nhật Bản là quốc gia dẫn đầu thế giới về lĩnh vực nghiên cứu khoa học, công nghệ máy móc và nghiên cứu y học. Đây cũng là quốc gia đứng thứ 3 trên thế giới về phát minh trong lĩnh vực ô tô, máy móc, quang học, hóa chất hay chất bán kim loại. Nhật cũng là nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới và là quê hương của 6 trong tổng số 15 nhà sản xuất ô tô lớn nhất toàn cầu.
1.4 Về giáo dục
Nhật Bản được biết đến là một trong những đất nước có nền giáo dục hàng đầu thế giới. Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ người mù chữ thực tế bằng không và 72.5% số học sinh theo học lên đến bậc đại học, cao đẳng và trung cấp. Điều này đã tạo cơ sở cho sự phát triển kinh tế và công nghiệp của Nhật trong thời kỳ hiện đại.
Tại Nhật Bản, yếu tố con người rất được chú trọng, được xem là đòn bẩy thúc đẩy công cuộc hiện đại hóa và phát triển kinh tế đất nước. Tấm bằng được cấp bởi những cơ sở đào tạo tại Nhật Bản có giá trị trên toàn thế giới.
2. Nét đặc trưng trong tính cách người Nhật
Người Nhật được biết đến với những nét tính cách đặc trưng, mang đậm tinh thần võ sĩ đạo. Họ luôn có tinh thần trách nhiệm cao, sự chăm chỉ, ý thức tự giác, tiết kiệm, trung thành và luôn luôn quý trọng thời gian. Dưới đây là một số nét tính cách đặc trưng tạo nên một “tâm hồn Nhật” độc đáo, mang tính đặc thù riêng:
2.1 Tính hiếu kỳ và nhạy cảm với văn hóa nước ngoài
Có thể thấy, không có dân tộc nào lại nhạy bén với văn hóa nước ngoài như người Nhật. Họ không ngừng theo dõi những biến động tình hình bên ngoài, đánh giá và cân nhắc ảnh hưởng của những trào lưu, xu hướng đang diễn ra. Và nếu họ phát hiện trào lưu nào đang thắng thế thì họ có xu hướng sẵn sàng học hỏi và nghiên cứu nó. Chính tinh thần thực dụng, tính hiếu kỳ và óc cầu tiến là những động lực thúc đẩy họ bắt kịp nhanh chóng với những nước tiên tiến.
Mặc dù nhạy cảm với văn hóa nước ngoài xong người Nhật có ý thức rất cao về tài sản văn hóa của họ. Tất cả những tư liệu về lịch sử, văn hóa, chùa chiền…đều được bảo tồn cho đến ngày nay.
2.2 Ý thức và tinh thần tập thể
Tập thể giữ một vai trò quan trọng với người Nhật, được thể hiện ngay trong cách xưng hô với người ngoài khi nói chuyện. Trong công việc, người Nhật thường gạt cái tôi lại để đề cao cái chung, tìm sự hòa hợp giữa mình và những người xung quanh. Vì thế, điều tối kỵ là làm mất danh dự của một tập thể.
2.3 Trọng thứ bậc và địa vị
Cũng giống với những con người ở “xứ sở kim chi”, người Nhật cũng có ý thức tôn trọng thứ bậc và địa vị. Tập quán này được nhấn mạnh trong hơn 250 năm dưới thời Tokugawa và được duy trì cho đến ngày nay. Ngày nay, ý thức tôn trọng thứ bậc vẫn được thể hiện trong đời sống hàng ngày của người Nhật.
Chẳng hạn, trong phòng họp, người có chức vụ thấp nhất sẽ ngồi gần cửa ra vào và người có chức vụ càng cao sẽ ngồi phía bên trong. Hay đối với người lớn tuổi hay có địa vị thì phải dùng kính ngữ thể hiện sự kính trọng, khi nói về mình và người trong gia đình thì sử dụng ngôn ngữ khiêm nhường.
2.4 Óc thẩm mỹ và sáng tạo của người Nhật
Ấn tượng ban đầu của những ai đến thăm đất nước Nhật Bản chính là cách trang trí nhà ở hay sắp xếp đồ đạc. Tất cả đều được sắp xếp một cách khoa học và hợp lý, thể hiện sự tinh tế và óc thẩm mỹ cao.
Óc thẩm mỹ của người Nhật còn được biểu hiện qua lối suy nghĩ và cách làm việc, nói rộng ra là nhân sinh quan của họ. Họ luôn tìm kiếm cái đẹp trong công việc của mình, với tất cả sự cần mẫn, luôn tận tâm hết sức. Đối với người Nhật, công việc của họ không chỉ là hoạt động kinh tế mà còn là “hoạt động thẩm mỹ”.
3. Đất nước Nhật Bản và những nét văn hóa đặc sắc
3.1 Văn hóa trà đạo
Nếu như Trung Hoa là nơi đầu tiên sản xuất ra những lá trà thì đất nước Nhật Bản được xem là “cái nôi” của trà đạo, nơi đẩy nghệ thuật thưởng trà lên đến “cái tầm” “cái cảnh” cao nhất.
Trà đạo tại Nhật Bản được phát triển từ cuối thế kỷ VII, trở thành một nghệ thuật thưởng thức trà cũng như là một nét đặc trưng trong văn hóa Nhật Bản.
Với người Nhật, một cốc trà mở ra tâm hồn họ một chân trời rộng nhất. Người dân “xứ sở hoa anh đào” tin rằng, thông qua cách pha trà và cách thưởng trà, họ có thể tìm thấy những giá trị tinh thần cần có của con người.
Tinh thần của trà đạo được biết đến qua bốn chữ : “hòa”, “kính”, “thanh”, “tịch”. Trong đó, “Hòa” chính là là hòa bình; “Kính” là tôn trọng người trên, yêu thương bè bạn, con cháu; “thanh” là thanh tịnh, thanh khiết; còn “tịch’ tức là giới hạn mỹ học cao nhất của trà đạo an nhàn
3.2 Rượu Sake
Nhắc đến nét đặc trưng độc đáo của đất nước Nhật Bản, cũng không thể không nhắc đến rượu sake. Đây là một loại rượu nhẹ truyền thống của người Nhật, được nấu từ gạo với nhiều quy tắc.
Dựa vào những thời điểm khác nhau mà người Nhật cũng sẽ sử dụng các loại rượu khác nhau. Trong văn hóa Nhật, người trẻ phải rót rượu cho người già nhất trước và khi có người rót rượu sake cho bạn, bạn cần phải giữ cốc rượu bằng 1 tay và tay kia kê phía dưới cốc để thể hiện phép lịch sự
3.3 Lễ nghi và phong tục ở đất nước Nhật Bản
Nghi thức và phong tục truyền thống góp phần không nhỏ trong quá trình hình thành nên những nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản . Đây cũng được xem là cơ sở cho lối sống nề nếp và sự phát triển ổn định của xã hội , tạo nên một văn hóa Nhật mang đậm yếu tố nội sinh.
Điều đặc biệt khi nói về đất nước Nhật bản là Thiên hoàng, nơi duy nhất trên thế giới còn lại Đế chế. Tuy nhiều quốc gia khác vẫn tồn tại chế độ quân chủ, nhưng nhà vua chỉ xưng vương chứ không xưng là thiên hoàng. Thực tế, Hoàng gia và nhà nước Nhật Bản do Thiên hoàng đứng đầu nhưng Thiên hoàng chỉ như một biểu tượng của quốc gia cho sự thống nhất dân tộc chứ không giữ bất kỳ quyền lực chính trị nào. Có thể hiểu ở Nhật bản, Thiên hoàng sẽ không nắm vai trò lãnh đạo, quyết định mà quyền lực này nằm trong tay Thủ tướng.
3.4 Trang phục truyền thống Kimono
Nếu như Việt Nam có áo dài, Hàn Quốc có Hanbok thì Nhật Bản có Kimono. Trong tiếng Nhật, Kimono có nghĩa là “đồ để mặc”,hòa phục hay còn có cái tên khác là y phục Nhật. Đây là y phục truyền thống của Nhật Bản.
Kimono có lịch sự hình thành lên đến vài trăm năm, trở thành quốc phục của “xứ sở Phù Tang”. Ngày nay, do ảnh hưởng của lối sống hiện đại, Kimono không còn được sử dụng dụng hằng ngày như lúc trước mà thường chỉ được sử dụng vào các dịp lễ tết, trong đám tiệc hay các lễ hội.
3.5 Tinh thần võ sĩ đạo
Đây là nét đặc trưng của người Nhật, tạo nên sự độc đáo và hào khí. Tinh thần võ sĩ đạo là lý tưởng về lối sống đầy nghị lực và quyết tâm mà người Nhật luôn hướng đến.
Để có thể trở thành võ sĩ đạo chân chính phải rèn luyện được các tính căn: Ngay thẳng, dũng cảm, nhân từ, lễ phép, tự kiểm soát bản thân, lòng trung thành và danh dự. Với những đức tính này, từ một nước nghèo ở Đông Á, chịu nhiều tổn thất từ thế chiến thứ 2 và thiên nhiên khắc nghiệt tàn phá, Nhật Bản đã vươn lên trở thành một trong những nước có nền công nghiệp và kinh tế phát triển hàng đầu thế giới.
Trên đây là một số lưu ý khi tìm hiểu về đất nước Nhật Bản mà bạn có thể quan tâm khi có ý định đến Nhật Bản du học hoặc đi xuất khẩu lao động. Nhìn chung, đây là một quốc gia độc đáo, thú vị, một nơi hứa hẹn sẽ cho bạn những cơ hội để trưởng thành và phát triển bản thân rất tốt nếu bạn thực sự bản lĩnh, kiên cường như đúng tính cách người Nhật.