Trong ngành hóa học và công nghiệp, vai trò của Axit Acrylic là vô cùng quan trọng. Hợp chất hữu cơ này góp phần không nhỏ vào sự phát triển của con người trong thế giới hiện đại. Vậy đặc trưng cũng như ứng dụng cơ bản của Axit Acrylic là gì? Cùng VietChem tìm hiểu các kiến thức này qua nội dung bài viết sau đây!
1. Axit Acrylic là gì?
Theo IUPAC - Liên minh quốc tế về Hóa học cơ bản và Hóa học ứng dụng, Axit Acrylic là một loại axit cacboxylic không no, có tính bão hòa.
Về tính chất vật lý, loại axit này không màu nhưng có mùi hăng hoặc chua rất đặc trưng. Khả năng hút ẩm tốt, dễ cháy và dễ tan trong nước hay trong một số loại dung môi hữu cơ.
Hình 1: Axit Acrylic không màu, có mùi chua hoặc hăng
2. Công thức hóa học của Axit Acrylic
Axit Acrylic có công thức là C3H4O2 hay CH2=CHCOOH, với cách gọi khác là Prop - 2 - Enoic Acid. Theo đó, trong một phân tử Axit Acrylic công thức cấu tạo như trên sẽ có 1 nhóm (COOH) và một nhóm Vinyl (CH2=CH-). Liên kết đôi đặc biệt của hai nguyên tử Cacbon trong nhóm Vinyl đã làm cho Axit Acrylic sở hữu nhiều tính chất đặc biệt.
3. Tính chất hóa học của Axit Acrylic
Axit Acrylic có những tính chất hóa học tương tự như các loại hóa chất cùng nhóm Axit Cacboxylic khác. Đặc biệt là khả năng tạo Este với Alcohol.
Một số các tính chất hóa học đặc trưng của loại axit này bao gồm:
- Tác dụng với Alcohol để tạo ra Este mang tên Acrylat (hay Propionat) cùng một muối của Axit Acrylic. Thông thường, sản phẩm Este phổ biến nhất của phản ứng này là Methyl, Butyl, Etyl, 2-Ethylhexyl Acrylate.
- Xảy ra phản ứng đồng phân hay đồng trùng hợp với chính các sản phẩm Este và Monome khác. Ví dụ như hợp chất Vinyl, Butadien, Stiren, Acrylamide, Acrylonitrile. Kết quả tạo ra khi Axit Acrylic trùng hợp hay đồng phân là các sản phẩm Polymer với tính chất và ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp hiện đại.
Hình 2: Axit Acrylic phản ứng hóa học với nhiều chất
Một số phương trình hóa học cơ bản thường gặp của Axit Acrylic gồm:
- Axit Acrylic tác dụng với brom (Br2)
CH2 = CH - COOH + Br2 → CH2Br - CHBr - COOH
- Axit Acrylic tác dụng với kim loại Na
2CH2 = CH - COOH + 2Na → 2CH2 = CH - COONa + H2
- Axit Acrylic tác dụng với muối natri cacbonat (Na2CO3)
2CH2=CH-COOH + Na2CO3 => 2CH2=CH-COONa + H20 + CO2
- Axit Acrylic tác dụng với NaOH
CH2 = CH - COOH + NaOH → CH2 = CH - COONa + H2O
- Axit Acrylic tác dụng với C2H5OH
CH2=CH-COOH + C2H5OH→CH2=CH-COOC2H5 + H2O
- Axit Acrylic tác dụng với khí Hydro (H2)
CH2 = CH - COOH + H2 → CH3 - CH2 - COOH
4. Axit Acrylic không phản ứng với các chất như thế nào?
Khả năng phản ứng với nhiều chất hóa học của Axit Acrylic là rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, Axit Acrylic không tham gia phản ứng với một số chất nhất định. Đó là:
- Phenol
Khi tiếp xúc với Phenol, Axit Acrylic đã làm kiềm hóa Phenol nên không thể dẫn đến các phản ứng hóa học biến đổi khác.
- Acetic Anhydride
Tuy Acetic Anhydride là một axit mạnh, nhưng loại axit này cũng bị kiềm hóa khi tiếp xúc với Axit Acrylic. Vì vậy, không có phản ứng hóa học xảy ra giữa hai chất này.
- Các loại chất tính kiềm yếu
Các chất kiềm yếu như Carbonat, Bicarbonate, Amoni cùng muối của các chất này sẽ không thể phản ứng với Axit Acrylic.
5. Tính ứng dụng của Axit Acrylic
Mức độ ứng dụng của Axit Acrylic rất rộng rãi trong đời sống thường nhật cũng như trong các lĩnh vực đặc biệt. Ví dụ như:
5.1. Trong ngành công nghiệp nhựa
Sự có mặt của Axit Acrylic là đóng góp quan trọng cho quá trình sản xuất các sản phẩm nhựa Acrylic. Tạo ra các loại vật liệu cách nhiệt, màng bảo vệ, bề mặt kính và nhiều dạng sản phẩm quảng cáo khác.
Hình 3: Axit Acrylic tham gia vào quá trình sản xuất vật liệu cách nhiệt
5.2. Trong lĩnh vực công nghiệp hóa chất
Axit Acrylic được dùng để làm thuốc nhuộm, các chất tẩy rửa và nhiều loại hóa chất thiết yếu khác. Đem lại hiệu quả cao hơn cho các ngành công nghiệp liên quan.
5.3. Trong lĩnh vực y học
Axit Acrylic có khả năng hoạt động như một chất làm giãn cơ, chống co thắt cơ. Giúp bệnh nhân gặp phải các vấn đề như viêm ruột, viêm đại tràng co thắt, viêm thực quản, phì đại tiền liệt tuyến giảm tình trạng đau và co thắt cơ.
5.4. Trong lĩnh vực hóa chất xây dựng
Trong lĩnh vực hóa chất xây dựng, Axit Acrylic đóng vai trò tích cực ở các mảng như keo, sơn. Tạo ra sự đa dạng nhất định cho sản phẩm ở những hạng mục này. Từ đó, phục vụ và phát triển ngày một mạnh mẽ cho ngành xây dựng, kiến trúc, nội thất, đồ gỗ, ,…
Hình 4: Axit Acrylic là thành phần phổ biến của sơn
6. Cần lưu ý gì khi sử dụng Axit Acrylic
Tuy có nhiều lợi ích và mang tính thiết yếu đối với nhiều ngành nghề, lĩnh vực trong cuộc sống nhưng con người cũng cần phải cẩn trọng khi dùng Axit Acrylic. Lý do là bởi hóa chất này có một số đặc điểm nguy hiểm nhất định, nhất là khi tồn tại ở nồng độ cao.
Theo đó, nếu như Axit Acrylic tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người thông qua da, mắt, đường hô hấp, đường tiêu hóa sẽ gây ra nhiều tác động xấu tới sức khỏe. Ngoài các tác động trực tiếp, về lâu về dài, loại axit này còn có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư.
Do vậy, khi tiếp xúc với Axit Acrylic phải đặc biệt cẩn thận. Nhất là những người thường xuyên phải làm việc, tiếp xúc với loại axit này cần phải sử dụng các biện pháp an toàn một cách kỹ lưỡng, an toàn.
VietChem vừa chia sẻ với các bạn một số thông tin liên quan đến đặc trưng cũng như ứng dụng của Axit Acrylic trong đời sống. Nếu cần tư vấn thêm thông tin chi tiết, hãy liên hệ với VietChem qua số Hotline: 0826 010 010!
