Cách làm thơ lục bát hay như thế nào? Trong bài viết hôm nay, META.vn xin chia sẻ đến các bạn cách làm thơ lục bát hay và các bài thơ lục bát tự sáng tác. Các bạn tham khảo nhé!
Thơ lục bát là gì? Luật thơ lục bát
Thơ lục bát là một thể loại thơ dân gian nổi tiếng và lâu đời của Việt Nam. Hiện tại, người ta vẫn chưa xác định được là thơ lục bát ra đời ở thời điểm cụ thể nào. Đặc trưng của thể thơ lục bát là có một cặp thơ trong đó câu đầu là 6 âm tiết, câu sau là 8 âm tiết, chúng được phối vần và số câu của một bài thơ lục bát là không hạn chế.
Luật làm thơ lục bát chuẩn là phải đáp ứng tiếng thứ 2, 6, 8 mang thanh bằng, tiếng thứ 4 sẽ mang thanh trắc và các tiếng còn lại tự do. Bên cạnh đó, đuôi của câu 6 tiếng phải hợp vần với tiếng thứ sáu của câu 8 tiếng. Nếu tiếng thứ sáu của câu 8 tiếng là thanh ngang thì tiếng thứ 8 cần phải là thanh huyền. Vần của thơ lục bát thường gồm 2 loại chính, loại 1 là vần chính hay âm giống nhau và loại 2 là vần thông hay âm na ná. Về mặt quy tắc thì thơ lục bát có yêu cầu rất khó, tuy nhiên trong thể thơ lục bát này luôn có biến thể, có nghĩa là người viết có thể viết sai về niêm luật hoặc thậm chí thừa tiếng.
Ví dụ:
Con vua thì được làm vuaCon sãi ở chùa, thì quét lá đa.
Ở ví dụ trên, câu thơ lục bát 6 tiếng hiệp vần sai vần "ua" ở tiếng thứ 6 câu 6 tiếng không hiệp với tiếng thứ 6 của câu 8 tiếng. Nhưng người ta vẫn xem câu thơ trên là thơ lục bát đúng.
Cách làm thơ lục bát hay
Quy tắc luật thanh khi làm thơ lục bát
Quy tắc luật thanh của thơ lục bát mà người làm thơ cần nắm là "nhất, tam, ngũ bất luận, nhị, tứ, lục phân minh". Trong đó, các tiếng thứ 1, 3 và 5 có thể là những tiếng tự do, nhưng tiếng thứ 2, 4 và 6 phải tuân theo quy tắc.
- Ở câu lục (6) sẽ gieo theo trình tự các tiếng 2 - 4 - 6 là thanh bằng - trắc - bằng.
- Ở câu bát (8) sẽ gieo theo trình tự các tiếng 2 - 4 - 6 - 8 là thanh bằng - trắc - bằng - bằng.
Ví dụ:
Anh đi anh nhớ quê nhàNhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương.
Ở ví dụ trên, câu lục gieo đúng bằng - trắc - bằng và ở câu bát gieo đúng bằng - trắc - bằng - bằng.
Tuy nhiên, trong thơ lục bát vẫn sẽ có các trường hợp biến thể khác để tạo nên sự độc đáo và mới lạ hơn mặc dù không đúng quy tắc trên.
Ví dụ:
Chào em cô gái áo vàngLàm anh mơ màng mà chẳng nói tên.
Ở câu thơ lục bát ví dụ trên, câu lục vẫn gieo đúng bằng - trắc - bằng, nhưng câu bát lại gieo bằng - bằng - trắc - bằng.
Cách gieo vần khi làm thơ lục bát
Thơ lục bát có sự khác biệt so với các thể thơ khác ở chỗ là nó cho phép người viết gieo nhiều vần trong câu chứ không nhất thiết là chỉ được gieo một vần duy nhất mà thôi. Ưu điểm này sẽ giúp cách làm thơ lục bát trở nên dễ dàng hơn và bài thơ lục bát sẽ có nhịp điệu dễ đọc và dễ thuộc hơn hẳn so với các thể thơ khác.
Ví dụ trích đoạn thơ lục bát Truyện Kiều của Nguyễn Du:
Trăm năm trong cõi người taChữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhauTrải qua một cuộc bể dâuNhững điều trông thấy mà đau đớn lòng.
Xét ví dụ trên, chúng ta có thể thấy rằng vần "a" được gieo ở 3 chỗ là "ta, là, mà", vần "au" được gieo ở 3 chỗ là "nhau, đau, và dâu" hay chính là vần thông na ná nhau.
Ví dụ:
Chờ em chờ tới ngày maiDù cho mãi mãi vẫn chung một lòng.
Tuy nhiên, giống như trường hợp câu thơ trên, thơ lục bát vẫn có biến thể về cách gieo vần như vần cuối câu lục không nhất thiết gieo cùng vần thứ sáu câu bát.
Cách ngắt nhịp khi làm thơ lục bát
Thơ lục bát thông thường sẽ được ngắt nhịp chẵn 2/2/2 ở câu lục và nhịp 4/4 ở câu bát. Tuy nhiên, một số trường hợp sẽ được tác giả đổi qua nhịp 3/3, 3/5… để nhằm nhấn mạnh ý câu thơ hơn.
Ví dụ:
Ngày xuân - con én - đưa thoi.Thiều quang chín chục - đã ngoài sáu mươiCỏ non - xanh tận - chân trờiCành lê trắng - điểm một vài - bông hoa.
Câu cuối ở ví dụ trên được ngắt nhịp là 3/3/2, bời vì tác giả muốn nhấn mạnh chữ "điểm" với ngụ ý mới là một vài bông hoa. Nếu ngắt nhịp 4/4 theo quy tắc, khi đọc "cành lê trắng điểm - một vài bông hoa" sẽ không hợp lý cho lắm vì "điểm" bị ngắt giữa chừng.
>> Xem thêm:
- Song thất lục bát là gì? Các bài thơ song thất lục bát hay nhất
- Thất ngôn tứ tuyệt là gì? Những bài thơ thất ngôn tứ tuyệt hay
Các bài thơ lục bát tự sáng tác
Dưới đây là một số bài thơ lục bát tự sáng tác hay mà META đã tổng hợp lại được. Mời các bạn tham khảo nhé!
1. Cuộc sống tươi vui
Thương sao mái ấm nhà emGia đình đoàn tụ dưới rèm trời mưaMái nhà trú nắng sớm trưaTối về văng vẳng đong đưa điệu đàn
Công cha vất vả không màngNghĩa mẹ sớm tối gọn gàng trước sauMở lời cất tiếng ngọt ngàoChăm nom dạy dỗ luôn trao nụ cười
Đàn em học hỏi đùa chơiThân bằng quyến thuộc cơ ngơi sum vầyTình thân gắn kết đắp xâyÔng bà yên dạ thân gầy tâm an
Bà con hàng xóm trong làngKhác nào khúc ruột mọi đàng có nhauBạn bè giữ mãi tình sâuThầy cô trọng nghĩa ghi vào tim em
Thảnh thơi giấc ngủ êm đềmNhẹ nhàng mỗi bước bên thềm gần xaĐất trời thoáng rộng bao laEm vui tất dạ lời ca thăng trầm
Đàn chim về tổ quây quầnBướm ong bay lượn đầu sân cạnh vườnHoa cười lá vỗ khoe sươngGia đình nhộn nhịp tình thương ngập tràn.
>> Xem thêm: Thơ lục bát về quê hương hay, thơ lục bát 4 câu ngắn về quê hương
2. Bé lá của cây
Lá vàng, đỏ rụng vào thuChị mây, chị gió liền ru chiếc cànhMùa xuân lá mọc màu xanhĐàn chim bảo vệ lá lành của cây
Màu xanh trải tận chân mâyCô mưa ru lá ngủ say trên cànhBé lá ngủ dậy vai vươnThấy cây nâu xám, mình tròn, to cao
Mùa hè bé lá gọi saoSao vàng cùng bé múa vào múa ra.
3. Duyên phận
Mưa sa rơi giọt giếng khơiCòn mong chi nữa ai lời thủy chungRượu say men ái ân nồngNgười vui duyên mới pháo hồng tân hôn
Lễ mừng nao nức cả thônThầy me em bảo gái khôn kén chồngNuôi con đủ cánh đủ lôngMong ngày mừng hỷ đoái lòng thân gia
Thân em như giọt mưa saCùng ai lỡ trọn câu ca ân tìnhNguyện rằng ta đấy với minhTấm lòng son sắt nhục vinh chẳng màng
Tình anh cao tựa núi ngànUy quyền chẳng đổ bạc vàng chẳng layEm về lạy mẹ với thầyThương con xin đợi đến ngày ai sang
Bây giờ con sáo sang ngangƯớc nguyền non nước đành mang một mình.
4. Tiếng ve báo hè
Ve kêu đã tự khi nàoMà ta cứ nghĩ mới vào đầu thuTrường mới giờ đã thành xưaNgày nào mới đến giờ xa mất rồi
Bốn năm cứ nghĩ là dàiCứ nghĩ học mãi học hoài chả xongBây giờ lại nhớ lại mongMái trường xưa cũ phượng hồng mùa thi.
5. Ơn nghĩa đong đầy
Mẹ cha người đã sinh thànhCho em sự sống mầm xanh trên đờiThầy cô gieo nụ ươm chồiNhư người vun xới một đời trồng cây
Uốn từng nét chữ bàn tayDạy từng con toán, tháng ngày dần trôiCâu thơ lục bát bồi hồiGiọng cô nồng ấm những lời chứa chan
Bao bài toán những gian nanLời thầy sâu lắng muôn vàn thân thươngThầy cô ấm áp mái trườngCho con đôi cánh bay vào ước mơ.
>> Xem thêm:
- Thơ lục bát về gia đình hay, bài thơ lục bát về tình cảm gia đình ngắn
- Thơ lục bát về mái trường mến yêu ngắn hay
Trên đây là cách làm thơ lục bát hay và các bài thơ lục bát tự sáng tác mà META muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng, những thông tin vừa rồi là hữu ích đối với bạn. Đừng quên thường xuyên ghé META.vn để cập nhật nhiều thông tin hữu ích bạn nhé. Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi bài viết!
>>> Xem thêm:
- Chùm thơ về mẹ 4 chữ, thơ lục bát về mẹ hay, ý nghĩa nhất
- Những câu thơ lục bát thả thính hay, chất nhất
- Những bài thơ lục bát ngắn 4 câu hay nhất
- 20+ bài thơ lục bát về thầy cô làm báo tường hay và ý nghĩa
- Thơ lục bát 2 câu về tình yêu, tình bạn hay nhất
- Những bài thơ lục bát về Bác Hồ hay, ý nghĩa, xúc động nhất
- Cách làm thơ 5 chữ và 10 bài thơ 5 chữ tự sáng tác hay nhất
Nếu bạn có nhu cầu mua các sản phẩm đồ gia dụng, điện máy - điện lạnh, thiết bị văn phòng, y tế & sức khỏe, thiết bị số - phụ kiện… thì bạn hãy truy cập website META.vn để đặt hàng online, hoặc bạn có thể liên hệ đặt mua trực tiếp các sản phẩm này tại: