Sodium là gì? Sodium hay còn gọi là Natri - Là một nguyên tố hóa học bạn chắc chắn đã từng nghe thấy. Sodium làm thành phần trong muối ăn. Ngoài tên gọi quen thuộc, trong bảng tuần hoàn hóa học, Natri còn có tên gọi khác là Sodium. Vậy Sodium là gì, tính chất, điều chế, ứng dụng như thế nào? Hãy cùng Eogas tìm hiểu ngay nhé!
1. Sodium là gì?
Sodium hay còn được gọi là Natri (bắt nguồn từ từ tiếng Latinh mới: natrium) là tên của một nguyên tố hóa học, hóa trị 1 trong bảng tuần hoàn. Đồng vị của Sodium bền và duy nhất: 23Na.Nguyên tố này phổ biến nhất thứ 6 trong vỏ Trái Đất, chiếm khoảng 2,6% theo khối lượng của vỏ Trái Đất và được tìm thấy trong nhiều loại khoáng vật như felspat, sodalite và đá muối.
Phần lớn muối natri là những hợp chất hòa tan mạnh trong nước, và lượng natri trong muối bị rò rỉ do hoạt động của nước. Đó là một trong những nguyên nhân tại sao clo và natri là các nguyên tố hòa tan phổ biến nhất theo khối lượng trong các vùng biển trên Trái Đất.
2. Tính chất đặc trưng của Sodium
2.1. Tính chất vật lý của Sodium
- Sodium là một chất dẫn nhiệt và dẫn điện tốt.
- Sodium thuộc kim loại kiềm, có màu trắng, bạc (trong đó lớp mỏng sẽ có sắc tím)
- Sodium là gì rất nhẹ, rất mềm, dễ nóng chảy. Sodium dạng hơi có màu đỏ thẫm bao gồm các nguyên tử Na và phân tử Na2.
- Trong điều kiện đặc biệt, Sodium phản ứng với ete tạo nên dung dịch keo màu chàm, tím.
2.2. Tính chất hóa học của Sodium
Tính chất đặc trưng của Sodium: tính khử rất mạnh.
Tác dụng với phi kim bằng cách đốt trong không khí hay trong oxi: Sodium (Na) cháy sẽ tạo thành các oxit và có hiện tượng ngọn lửa có màu vàng đặc trưng.
- 4Na + O2 → 2Na2O
- 2Na + Cl2 → 2NaCl
Sodium là gì dễ dàng khử ion H+ (hay H3O+) trong dung dịch axit loãng (HCl, H2SO4 loãng…) thành hydro (H2) tự do.
- 2Na + 2HCl → 2NaCl + H2.
- 2Na + H2SO4 → Na2SO4 + H2.
Đặc biệt lưu ý: Khi Sodium tiếp xúc với axit sẽ gây ra hiện tượng nổ.
Natri có tính háo nước: Na tác dụng mãnh liệt với nước và tạo thành dung dịch kiềm giải phóng khí hidro.
- 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2.
Tác dụng với hidro ở áp suất lớn và nhiệt độ 350 - 400 độ C tạo thành muối natri hidrua.
- 2Na (lỏng) + H2 (khí) → 2NaH (rắn)
3. Cách điều chế Sodium là gì?
Do Sodium là gì dễ bị oxi hóa nên người ta điều chế bằng cách điện phân muối halogenua hay làm nóng chảy hiđroxit.
Phương trình điện phân diễn ra như sau:
- Na+ + e → Na - 2Cl - - 2e → Cl2
- 2NaCl nc → 2Na + Cl2↑
NaCl nóng chảy ở nhiệt độ 800 độ C nên người ta thêm vào 25% NaF và 12% KCl để hạ nhiệt độ xuống 600 độ C.
4. Ứng dụng của Sodium
4.1. Đối với con người
- Natri (Sodium) góp phần vào chức năng sống trong cơ thể: duy trì nồng độ và thể tích dịch ngoài tế bào. Sodium giúp cân bằng lượng nước và dịch lỏng bên trong cơ thể, duy trì mức độ pH nhằm đảm bảo tính kiềm và axit phù hợp trong từng cơ quan. Các ion Natri, Kali và Clorua là nguyên tố quan trọng tạo nên sự co cơ và dẫn truyền xung thần kinh.
- Thiếu Natri trong máu hay hạ Natri huyết có thể gây ra hiện tượng mỏi cơ, chuột rút, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, ói mửa, tim đập loạn nhịp và nặng hơn nữa là hôn mê, thậm chí là tử vong.
- Tuy nhiên, nếu cơ thể bị thừa Natri dễ dẫn đến suy thận, huyết áp cao, rối loạn nhịp tim, mất cân bằng độ pH trong cơ thể và gây ra một số bệnh lý khác.
4.2. Trong ngành công nghiệp
- Sodium là gì được sản xuất nhiều và phổ biến trong ngành công nghiệp. Điển hình như Sodium chloride được sử dụng để chống đóng băng và khử băng và như một chất bảo quản trong ngành thực phẩm,…
- Sodium, potassium với nhiều loại thuốc có chức năng bổ sung Natri khác giúp cải thiện khả năng sinh học.
- Sodium là gì được sử dụng làm kim loại hợp kim, góp phần chống co giãn và làm chất khử kim loại
- Một số hợp chất có chứa sodium như muối ăn, bột soda, bột nổi… được sử dụng trong sản xuất giấy, thủy tinh, xà phòng, vải dệt, dầu mỏ, hóa chất và kim loại.
- Sodium lỏng có vai trò truyền nhiệt trong một số lò phản ứng hạt nhân bởi vì sodium có tính dẫn nhiệt cao.
- Sodium có thể kết hợp với các hợp chất khác để làm nguyên liệu sản xuất dầu gội đầu, kem đánh răng và nước súc miệng,…
- Sodium là nguyên liệu cần thiết trong xử lý các hợp chất hữu cơ và sản xuất các ester.
- Sodium hypochlorite cũng được tìm thấy trong các chất tẩy trắng, chất lọc nước và các sản phẩm tẩy rửa.
5. Một số lưu ý khi dùng Sodium là gì?
- Sodium dạng bột khi tác dụng với nước sẽ tạo thành hỗn hợp nổ mạnh. Hơn nữa, chất độc này có khả năng liên kết và rời liên kết với nhiều nguyên tố khác.
- Khi bảo quản sodium là gì phải để trong môi trường khí trơ hay dầu mỏ.
- Khi làm việc hay tiếp xúc với Sodium (Na), bạn phải cực kỳ cẩn thận, nên có các thiết bị bảo hộ và có người bên cạnh khi thực hiện các thí nghiệm với hóa chất.