Thời đại 5.0 là gì

Thời đại 5.0 hay cách mạng công nghiệp 5.0 là cụm từ đang được nhắc đến rất nhiều hiện nay và trở nên ngày càng có nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống hiện đại. Cùng tìm hiểu về thời đại 5.0 là gì và những ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 5.0 qua bài viết sau.

1. Thời đại 5.0 là gì?

Thời đại 5.0 là một khái niệm được lấy cảm hứng từ Society 5.0, một thuật ngữ xuất phát từ Nhật Bản, để miêu tả một tương lai mà xã hội trở nên siêu thông minh và hình thành một hệ thống kinh tế xã hội toàn diện và bền vững. Trong thời đại này, sự phân biệt giữa không gian ảo và không gian vật lý trở nên mờ nhạt, và cách mà con người sống và tương tác cũng trải qua một sự thay đổi to lớn.

Trong thời đại 4.0, dữ liệu được thu thập và phân tích bởi con người. Tuy nhiên, trong thời đại 5.0 sắp tới, con người, các đối tượng vật chất và hệ thống sẽ được kết nối với nhau thông qua không gian ảo, được hỗ trợ bởi các công nghệ số như big data (phân tích dữ liệu lớn), trí tuệ nhân tạo AI, robot và internet of things - internet vạn vật IoT.

Khi thời đại 5.0 thực sự lan rộng vào mọi ngành kinh tế và lĩnh vực công nghiệp, các ngành này - những lĩnh vực thường chịu ảnh hưởng lớn từ biến động thị trường - sẽ trải qua một sự chuyển đổi lớn. Điều này có thể được gọi là Cuộc cách mạng công nghiệp 5.0.

2. Đặc điểm cơ bản của ngành công nghệ 5.0

Công nghệ 5.0 không thay thế con người, mà là một công cụ hỗ trợ cho con người. Trí tuệ nhân tạo ngày nay đã được áp dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp sản xuất, và mặc dù có ý kiến cho rằng con người đang phải cạnh tranh với máy móc trong một số công việc, thực tế cho thấy rằng robot có thể chính xác hơn con người nhưng lại thiếu tính linh hoạt, khả năng thích ứng và tư duy phản biện của con người.

Trong thời đại 5.0 này, vai trò của con người sẽ tập trung vào các vị trí lao động mang lại giá trị gia tăng cao dựa trên sáng tạo và trong công việc quản lý các hệ thống robot trong dây chuyền sản xuất, với sự hỗ trợ của các Cobot trong quá trình chuyển đổi số.

Mục tiêu của thời đại 5.0 là đạt được sự cân bằng giữa hiệu quả và năng suất trong tư duy nền sản xuất. Điều này đòi hỏi tinh chỉnh các tương tác hợp tác giữa con người và máy móc. Mỗi nhà máy không chỉ tối ưu hóa năng suất mà còn tạo ra hiệu quả cao trong quá trình sản xuất.

Cách mạng công nghiệp 5.0 là một xu thế tất yếu và sẽ diễn ra trong tương lai gần, có thể là vào năm 2035 hoặc sớm hơn. Các quốc gia như Hoa Kỳ và Trung Quốc đang đẩy mạnh phát triển các công nghệ như Industrial IoT (Internet of Things công nghiệp), phân tích dữ liệu lớn, đám mây, robot và trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) để tạo ra lợi thế phát triển cho mình.

3. Tầm quan trọng của Cách mạng Công nghiệp 5.0

Công nghiệp 5.0 không chỉ tập trung vào hiệu quả và năng suất mà còn nhấn mạnh vai trò đóng góp của công nghiệp đối với xã hội. Trong thời đại này, các doanh nghiệp đang dần chuyển đổi sang mô hình sản xuất mà trong đó họ có khả năng cung cấp lượng hàng hóa lớn hơn, nhanh hơn với chi phí tối ưu hóa mà không yêu cầu sự can thiệp nhiều từ con người.

Nhiều quốc gia đã tự chủ động tham gia vào cách mạng công nghiệp nhằm tạo lợi thế phát triển hơn trên thị trường. Do đó, nếu một công ty không thực hiện chuyển đổi sang mô hình Cách mạng Công nghiệp 5.0, nhanh chóng sẽ trở nên lỗi thời và không thể tận dụng được các lợi ích mà cách mạng mang lại. Hơn nữa, tốc độ phát triển của công nghệ đang gia tăng nhanh chóng và đang chứng kiến sự xuất hiện liên tục của các mô hình mới. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp cần chuẩn bị cho những thay đổi trong tương lai và tích cực tham gia vào cách mạng công nghiệp 5.0.

4. Lợi ích của cuộc Cách mạng Công nghiệp 5.0

4.1 Tối ưu hóa chi phí và nguyên vật liệu

Trong thời đại 5.0, hoạt động sản xuất và kinh doanh diễn ra một cách hiệu quả và linh hoạt hơn, giảm thiểu sai sót và hạn chế về địa lý. Điều này giúp tối ưu hóa chi phí vận hành và sử dụng nguyên vật liệu, đồng thời cải thiện hiệu suất của máy móc và tài nguyên lao động.

4.2 Cá nhân hóa và sáng tạo

Với sự phát triển mạnh mẽ của thời đại 5.0, chúng ta có thể tận dụng tiềm năng của công nghệ để thúc đẩy cá nhân hóa. Trước đây, trong Cách mạng Công nghiệp 4.0, người lao động đã được giải phóng khỏi những công việc lặp đi lặp lại, từ đó tập trung vào các nhiệm vụ chiến lược khác và áp dụng khả năng sáng tạo của mình.

4.3 Bảo vệ môi trường

Theo Ủy ban Châu Âu, mục tiêu chính của công nghiệp 5.0 là đạt tính bền vững, với trung tâm là con người và khả năng chống chịu. Điều này dẫn đến sự thúc đẩy các chính sách bền vững, bao gồm giảm thiểu chất thải và quản lý môi trường trở thành những quy trình cốt lõi, đồng thời tạo điều kiện cho các tổ chức hoạt động hiệu quả hơn.

5. Yêu cầu triển khai Industry 5.0

5.1 Đào tạo và nâng cao lực lượng lao động

Trong thời đại công nghiệp 5.0, mọi thành viên trong xã hội cần có kiến thức chuyên sâu về công nghệ thông tin và kỹ thuật số. Điều này đòi hỏi sự đào tạo liên tục trong từng lĩnh vực, mời các chuyên gia có tay nghề cao trong các lĩnh vực như bảo mật và khoa học dữ liệu đến tập huấn. Từ đó mang lại hiệu quả giúp giảm chi phí đào tạo cho các công ty vì không yêu cầu dừng hoạt động sản xuất để đào tạo nhân viên.

Đồng thời, việc này trang bị kiến thức và kỹ năng cho người lao động, giúp họ đối phó với môi trường công nghiệp 5.0 khắc nghiệt một cách hiệu quả.

5.2 Công nghệ phù hợp

Thuật ngữ “cobots” ngày càng phổ biến trong thời đại 5.0. Nó chỉ những robot có khả năng tương tác đơn giản và trực quan với con người. Công nghệ này đưa con người vào các quy trình như an toàn trong nhà máy và các mục tiêu khác. Cobots hoạt động như những người học việc, có khả năng quan sát hành động của con người và mô phỏng chúng, hỗ trợ người vận hành.

Việc mở rộng Digital Twins cũng là một công nghệ quan trọng trong nhà máy thông minh 5.0. Đây là các mô hình trực quan của sản phẩm hoặc quy trình, và việc tạo ra chúng giúp chúng ta hiểu và kiểm tra tốt hơn.

Ngoài ra, sự xuất hiện của các quy trình ngày càng phức tạp đòi hỏi phần mềm phù hợp có khả năng quản lý lượng dữ liệu lớn và cung cấp không gian tương tác giữa con người và máy móc cho người vận hành.