Một nhà tâm lý học tội phạm sẽ nghiên cứu hành vi và suy nghĩ của tội phạm. Sự quan tâm dành cho ngành học này đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây, nhờ vào sự phổ biến của các chương trình truyền hình mô tả có phần “hơi ảo diệu” về các nhà tâm lý học tội phạm, như series Criminal Mind và CSI. Ngành học này có liên đới nhiều với ngành tâm lý học pháp lý và, trong một số trường hợp, hai thuật ngữ này được dùng lẫn lộn với nhau.
A criminal psychologist studies the behaviors and thoughts of criminals. Interest in this career field has grown dramatically in recent years, thanks to popular television programs that depict fictionalized criminal psychologists, such as Criminal Minds and CSI. The field is highly related to forensic psychology and, in some cases, the two terms are used interchangeably.
Mô tả nghề nghiệp của một nhà tâm lý học tội phạm. Criminal Psychologist Job Description
Một khối lượng lớn công việc mà một nhà tâm lý học tội phạm làm là nghiên cứu tại sao người ta lại phạm tội. Họ cũng tiến hành đánh giá tội phạm để đo lường nguy cơ tái diễn dạng tội phạm này (khả năng một người sẽ tái phạm tội trong tương lai) hoặc đưa ra những lời phán đoán có cơ sở về hành động có thể xuất hiện ở tội phạm sau khi chúng gây án.
A large part of what a criminal psychologist does is studying why people commit crimes. They may also assess criminals in order to evaluate the risk of recidivism (how likely the person is to re-offend in the future) or make educated guesses about the actions that a criminal may have taken after committing a crime.
Ngoài trợ giúp cho đội ngũ thực thi pháp luật giải quyết các vụ án hoặc phân tích hành vi tội phạm, các nhà tâm lý học tội phạm cũng thường đóng vai trò chuyên gia đưa lời khai trước tòa.
In addition to helping law enforcement solve crimes or analyze the behavior of criminal offenders, criminal psychologists also often provide expert testimony in court.
Có lẽ một trong những nhiệm vụ nổi tiếng nhất của một nhà tâm lý học là phác họa chân dung tâm lý tội phạm. Mặc dù đã được thực hành không chính thống trong nhiều thập kỷ nhưng phác họa chân dung tội phạm được chính thức được công nhận áp dụng vào những năm 1940, khi Cơ quan Tình báo Chiến Lược Hoa Kỳ yêu cầu một bác sĩ tâm thần phác họa chân dung Adolf Hitler.
Perhaps one of the best-known duties of a criminal psychologist is known as offender profiling, also known as criminal profiling. Although the practice had been used informally for many decades, criminal profiling made its professional debut in the 1940s, when the U.S. Office of Strategic Services asked a psychiatrist to create a profile for Adolf Hitler.1
Ngày nay, các tổ chức như Cục Điều Tra Liên Bang (FBI) sử dụng chiến thuật phác họa tâm lý tội phạm để giúp bắt giữ những tên tội phạm nguy hiểm. Mục tiêu của nhiệm vụ này là cung cấp cho cơ quan thực thi pháp luật một bản đánh giá tâm lý của kẻ tình nghi, cung cấp các chiến lược và đề xuất có thể được sử dụng trong quá trình thẩm vấn.
Today, organizations such as the Federal Bureau of Investigation (FBI) use offender profiling to help apprehend violent criminals. The goal of criminal profiling is to provide law enforcement with a psychological assessment of the suspect and to provide strategies and suggestions that can be used in the interviewing process.
Các nhà tâm lý học về cơ bản thường không tháp tùng theo các sĩ quan để điều tra đối tượng tình nghi bị bắt giữ. Hơn nữa, nhiều vụ án mất cả tuần, cả tháng, thậm chí nhiều năm mới giải quyết được, và hiếm khi nào được móc nối nhanh chóng rõ ràng như trên các show truyền hình.
Psychologists don’t typically accompany officers to interrogate apprehended suspects. Moreover, many cases take weeks, months, or even years to solve, and are rarely pieced together as quickly and irrefutably as they are on TV shows.
Mặc dù công việc có thể không hoàn toàn giống như mô tả trên TV, nhưng thực tế công việc này không hề buồn chán chút nào. Ngoài việc lập hồ sơ tội phạm, các nhà tâm lý học xã hội sẽ thực hiện tư vấn cho những người bị buộc tội và cần đánh giá tâm lý. Nhiều nhà tâm lý học làm việc trong các ngành liên quan đến mát tính, như đào sâu những kẻ phạm tội trên mạng internet hoặc giúp điều tra những vụ lừa đảo trên mạng.
While the job may not be exactly like you see it portrayed on TV, the realities of the job are far from boring. In addition to profiling, criminal psychologists may counsel people who have committed crimes and need psychological assessment. Many psychologists work in computer-related fields, like studying internet predators or helping investigate online fraud.
Môi trường làm việc. Work Environment
Người thuộc ngành nghề này thường làm việc trong các văn phòng và tòa án. Một nhà tâm lý học tội phạm dành khá nhiều thời gian để thẩm vấn, nghiên cứu tiền án tiền sự của kẻ phạm tội, hoặc làm chuyên gia đưa lời khai tại tòa. Trong một số trường hợp, các nhà tâm lý học tội phạm có thể làm việc chặt chẽ với cảnh sát và các cơ quan ban ngành để giúp giải quyết các vụ án, thường là qua phác họa chân dung tâm lý kẻ giết người, kẻ hiếp dâm và những tội phạm khác.
People in this field usually work in office and court settings. A criminal psychologist might spend a considerable amount of time interviewing people, researching an offender’s life history, or providing expert testimony in the courtroom. In some cases, criminal psychologists may work closely with police and federal agents to help solve crimes, often by developing profiles of murderers, rapists, and other violent criminals.
Các nhà tâm lý học tội phạm được tuyển dụng ở nhiều viện trường. Một số làm cho cơ quan chính phủ tại địa phương, trung ương, trong khi đó nhiều người hành nghề tự do như một chuyên gia tư vấn độc lập. Ngoài ra vẫn có người chọn giảng dạy tâm lý học tội phạm tại trường đại học hoặc các cơ sở đào tạo chuyên về tội phạm học.
Criminal psychologists are employed in a number of different institutions. Some work for local, state, or federal government, while others are self-employed as independent consultants. Still others opt to teach criminal psychology at the university level or at specialized criminology training facilities.
Giáo dục và đào tạo. Education and Training
Trong nhiều trường hợp, các nhà tâm lý học tội phạm sẽ bắt đầu hành trình của mình bằng một tấm bằng cử nhân ngành tâm lý. Sau khi hoàn thành đào tạo đại học, một số sẽ chọn học chương trình thạc sỹ tâm lý.
In many cases, criminal psychologists start out by earning a bachelor’s degree in psychology. After completing an undergraduate degree, some students opt to then enter a master’s in psychology program.
Theo học chương trình đào tạo tiến sĩ sau khóa cử nhân cũng là một lựa chọn. Cơ hội làm việc trong chuyên ngành này đa dạng cho những người có bằng tiến sỹ ngành tâm lý học.
Entering a doctorate program after earning your bachelor’s is another option. Job openings in this specialty area are more plentiful for those with a Ph.D. or Psy.D. degree in psychology.
Bằng tiến sỹ (Ph.D.) nói chung thường tập trung vào lý thuyết và nghiên cứu nhiều hơn, trong khi bằng tiến lý tâm lý học thiên về thực hành nhiều hơn.
The Ph.D. (or Doctor of Philosophy) degree is typically more focused on theory and research, while the Psy.D. (or Doctor of Psychology) tends to be more practice-oriented.
Để trở thành một nhà tâm lý học tội phạm, bạn nên nghiêm túc cân nhắc học lên tiến sỹ hoặc tiến sỹ chuyên mảng tâm lý tập trung vào tâm lý lâm sàng hoặc tư vấn. Trong một số trường hợp, sinh viên chọn đi sâu luôn vào tâm lý học tội phạm hoặc tâm lý học pháp lý.
To become a criminal psychologist, you should seriously consider earning a Ph.D. or Psy.D. degree in clinical or counseling psychology. In some cases, students opt to focus on a particular specialty area such as forensic or criminal psychology.
Dù bạn có học chương trình tiến sỹ nào thì khả năng cao bạn sẽ mất từ 5 đến 7 năm để hoàn thành và thường sẽ bao gồm học trên lớp, đào tạo thực hành, nghiên cứu và làm luận văn. Để trở thành một nhà tâm lý trị liệu có chứng chỉ hành nghề, bạn cũng cần hoàn thành một khóa thực tập và vượt qua tất cả các kỳ thi (thông tin dựa trên chương trình giáo dục tại Hoa Kỳ - ND)
No matter what type of doctorate degree you choose to earn, it will likely take about five to seven years to complete2 and will include classroom work, practical training, research, and a dissertation. In order to become a licensed psychologist, you will also need to complete an internship and pass state examinations.
Lương bổng. Salary
Mặc dù vẫn có cơ hội việc làm trong ngành tâm lý học pháp lý ở cấp độ thạc sỹ, nhưng cạnh tranh vào những vị trí này rất khốc liệt. Mặc dù có khoảng 181,170 chuyên gia tâm lý ở Hoa Kỳ năm 2018 nhưng chỉ có 18,300 trong số này được coi là các chuyên gia tâm lý học, theo Cục Thông Kê Lao Động Hoa Kỳ
While there are jobs in forensic psychology at the master’s level, the competition for these positions is fierce. While there were roughly 181,700 psychologists in the United States in 2018, around 18,300 of them were specialist psychologists, according to the U.S. Bureau of Labor Statistics.3 (The database doesn’t have data for forensic psychologists specifically.)
Bàn về thu nhập, lương của chuyên gia tâm lý có xu hướng cao hơn những ngành thiên hướng thực hành khác, với mức lương tối thiểu năm là $95,000 (số liệu của Hoa Kỳ - ND). Năm 2018, thu nhập hành năm dao động từ $41,220 đến $127,510.
In terms of income, salaries for specialist psychologists tend to be higher than in other fields of practice, with a mean annual wage of $95,610. In 2018, annual incomes ranged from $41,220 to as high as $127,510.
Chuyên gia tâm lý làm việc cho chính quyền tiểu bang và địa phương hoặc các cơ sở tư nhân đều có mức lương trung bình cao hơn, trong khi đó, những người làm việc cho các cơ quan chính phủ liên bang hoặc các bệnh viện thường có lương trung bình năm thấp hơn (số liệu Hoa Kỳ - ND).
Specialist psychologists working for state and local governments or private practice tend to have higher average salaries, while those employed by the federal government or hospitals tend to have lower annual salaries.4
Kết luận. Final thoughts
Trước khi bạn quyết định xem liệu đây có phải ngành nghề phù hợp với bản thân hay không, hãy dành chút ít thời gian để xem xét những năng lực và mục tiêu của bản thân. Do bản chất của ngành nghề này nên bạn có thể sẽ phải đối phó với một vài tình huống thực sự khó chịu. Bạn có thể cần phải xem những bức ảnh hiện trường vụ án hay phải thẩm vấn những nghi phạm trong các vụ án kinh khủng. Bạn cần phải chuẩn bị để xử lý những khó chịu về tinh thần mà dạng công việc này có thể gây ra cho bạn.
Before you decide if this is the right specialty area for you, spend some time considering your own capabilities and goals. Due to the nature of this profession, you may find yourself dealing with some truly disturbing situations. You may need to look at crime scene photos or interview people suspected of horrifying crimes. You need to be prepared to deal with the emotional distress that this type of work may cause.
Một trong những cách tốt nhất để xác định liệu ngành nghề này có phù hợp hay không là trao đổi với một nhà tâm lý học tội phạm thực sự để biết xem công việc này cụ thể là như thế nào.
One of the best ways to determine if this career is right for you is to talk to a practicing criminal psychologist about what the job is like.
Tham khảo. Article Sources
Ibe B, Ochie C, Obiyan E. Racial misuse of “criminal profiling” by law enforcement: Intentions and implications. AJCJS. 2012;4(1): 177-196.
American Psychological Association. A career in forensic and public service psychology. Updated March 2014.
U.S. Bureau of Labor Statistics. Psychologists. Occupational Outlook Handbook. Updated September 4, 2019.
U.S. Bureau of Labor Statistics. Occupational Employment and Wages, May 2018: 19-3039 Psychologists, All Other. Updated March 29, 2019.
Nguồn: https://www.verywellmind.com/criminal-psychologist-a-career-profile-2795649
Như Trang